Marka taklidi yargıtay emsal dava kararı
ÖZET :
Hukuk Dairesi, ticari hayatı yakından ilgilendiren emsal nitelikte bir karara imza attı. Şekerleme sektöründeki bir marka ile aynı ismi kullanan tekstil sektöründeki iki firmanın marka davasından flaş bir karar çıktı. Yüksek Mahkeme; aynı markalı iki şirketin tamamen farklı sektörlerde faaliyet göstermeleri halinde aynı ismi kullanabileceğine hükmetti.
Yaklaşık 35 senedir şekerleme sektöründe faaliyet gösteren bir firma sahibi, tekstil sektöründe aynı markayı kullanan şirketten davacı oldu. Şekerleme markası işletmecisi, Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’ne başvurdu. Ülke genelinde tanınan markasını 1985 yılından itibaren Türkiye’ de ve 43 ülkede tescil ettirdiğini belirten davacı, tekstil sektöründe faaliyet gösteren davalının, haksız yarar elde ettiğini, davalının bu marka tescili nedeniyle kendi markasının ayırt edici karakterinin zarar göreceğini ileri sürdü.
Davalı adına tescilli markanın hükümsüzlüğünü, iptalini ve sicilden terkinini talep etti. Davalı şirket ise davanın reddini istedi. Mahkeme, davanın kabulüne hükmetti. Davalı kararı temyiz etti. Yargıtay kararı onadı. Davalı bu kez karar düzeltme talebinde bulundu.
’İçtihat Metni’ niteliğinde bir karara imza atan Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, aynı markayı kullanan iki firmanın farklı sektörlerde faaliyet gösterdiğine dikkat çekti. Kararda şöyle denildi: ’ Somut uyuşmazlıkta, her ne kadar mahkemece davalının 23. sınıfta ‘tekstil amaçlı büküm iplikleri; dikiş, nakış ve örgü iplikleri, tireler, esnek iplikler’ emtiasında tescilli x markasının davacının 30. sınıfta şekerleme mamullerinde tanınmış x esas unsurlu markalarından haksız yarar sağlayacağı gerekçesiyle hükümsüzlüğüne karar verilmiş. Ancak; davalı markasının tamamen farklı bir sektöre yönelik olması ve hedef tüketici kitlesinin de tamamen farklı olması nedeniyle davanın reddi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile davanın kabulüne karar verilmesi yerinde olmayıp mahkeme kararının bozulması gerekir. Dairemizin onama ilamının kaldırılarak kararın açıklanan nedenlerle bozulmasına karar vermek gerekmiştir. Açıklanan nedenlerle davalı vekilinin karar düzeltme isteminin kabulü ile dairemizin onama ilamının kaldırılarak, mahkemece verilen kararın davalı yararına bozulmasına oy birliği ile hükmedilmiştir.’’
Kararın Tamamı :
11. Hukuk Dairesi
2018/340 E. , 2019/4843 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İSTANBUL (KAPATILAN) 4.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK
MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
Taraflar arasında görülen davada İstanbul (Kapatılan) 4. Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi'nce verilen 10/12/2015 gün ve 2014/139 - 2015/217 sayılı kararı onayan Daire'nin 27/09/2017 gün ve 2016/2539 - 2017/4808 sayılı kararı aleyhinde davalı vekili tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme dilekçesinin süresi içinde verildiği de anlaşılmış olmakla, dosya için düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı vekili müvekkilinin uzun yıllardan beri ‘‘JELİBON’’ markasını kullandığını, bu markayı 1985 yılından itibaren Türkiye' de ve 43 ülkede tescil ettirdiğini, TPMK tarafından da tanınmış marka olarak kabul edildiğini, davalının ise ‘‘NAKO JELİBON’’ biçiminde tescil ettirdiğini ve kullanmaya başladığını, haksız yarar elde ettiğini, davalının bu marka tescili nedeniyle müvekkilinin markasının ayırt edici karakterinin zarar göreceğini ileri sürerek davalı adına tescilli 2012/17695 sayılı markanın hükümsüzlüğünü, iptalini, sicilden terkinini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece davanın kabulüne dair verilen kararın davalı vekilince temyizi üzerine karar Dairemizce onanmıştır.
Bu kez davalı vekili karar düzeltme talebinde bulunmuştur.
Dava, marka hükümsüzlüğü istemine ilişkindir. Hukuk Genel Kurulunun 2013/11-656 Esas 2014/427 Karar sayılı kararında da açıklandığı üzerinde, 556 sayılı KHK'nin 8/4 maddesindeki risklerin her somut olayın özelliklerine, tanınmış markanın ayırt edicilik derecesinin ne derecede yüksek olduğuna, her iki tarafa ait markanın birebir aynı olup olmamasına, başvuru konusu mal ve hizmetlerin tanınmış markanın kullanıldığı sektör veya sektörlerden, ne derecede uzak ya da yakın olduğuna göre değerlendirilmelidir. Ayrıca, 556 sayılı KHK 8/4 maddesindeki hallerin varlığı için, tanınmış markanın aynısı ya da benzerini farklı grup, mal ve hizmetler üzerinde kullanılması nedeniyle söz konusu mal veya hizmetlerin ortalama tüketicilerinin bu marka ile tanınmış marka arasında çağrışım oluşturması ve bunun oluşturacağı olumlu izlenimle satın alma tercihlerini etkilemesi suretiyle tanınmış markadan haksız yararlanma sonucuna yol açılması veya markanın ayırt edicilik gücüne zarar verilmesi veya markanın itibarına zarar vermesi gerekir.
Somut uyuşmazlıkta, her ne kadar mahkemece davalının 23. sınıfta ‘‘tekstil amaçlı büküm iplikleri; dikiş, nakış ve örgü iplikleri, tireler, esnek iplikler’’ emtiasında tescilli ‘‘NAKO JELİBON’’ markasının davacının 30. sınıfta şekerleme mamüllerinde tanınmış ‘‘JELİBON’’ esas unsurlu markalarından haksız yarar sağlayacağı gerekçesiyle 556 sayılı KHK m. 8/4 uyarınca hükümsüzlüğüne karar verilmişse de, davalı markasının tamamen farklı bir sektöre yönelik olması ve hedef tüketici kitlesinin de tamamen farklı olması nedeniyle davanın reddi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile davanın kabulüne karar verilmesi yerinde olmayıp mahkeme kararının bozulması gerektiğinden Dairemizin 27.09.2017 tarih 2016-2539 E. 2017-4808 K. sayılı onama ilamının kaldırılırak kararın açıklanan nedenlerle bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairemizin 27.09.2017 tarih 2016-2539 E. 2017-4808 K. sayılı onama ilamının kaldırılarak, mahkemece verilen kararın davalı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin, temyiz ilam ve karar düzeltme harcının karar düzeltme isteyen davalıya iadesine, 26/06/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.