690 KHK Komisyon Düzenlemesi Hakkında Açıklama

690 S KHK KOMİSYON DÜZENLEMESİ HAKKINDA AÇIKLAMA 

29 Nisan 2017 tarihinde yayınlanan 689 sayılı KHK ile ne yazık ki binlerce insan sorgusuz bir şekilde ihraç edilmiştir.Aynı tarihli 690 sayılı KHK ile de 23 Ocak 2017 tarihinde kurulan ancak üyeleri belirlenmeyen ve faaliyete başlamayan OHAL Komisyonu ile ilgili yeni düzenlemeler yapılmıştır. Bunlardan birisi de açılmış olan davaların komisyona intikal ettirileceği  düzenlemesidir.  

690 sayılı KHK’nın 56. maddesinde, ihraç ve el koyma kararlarına karşı açılmış davalarda mahkemelerce ‘karar verilmesine yer olmadığına’ kararı verilerek, dosyaların henüz faaliyete başlamamış olan komisyona gönderileceği belirtilmiştir.
 

690 sayılı KHK ile Bakanlar Kurulu mahkemelerin nasıl karar vereceğine dair bir düzenleme yaparak, olmayan iç hukuk yolunu tamamen kapatmıştır. Bu düzenleme ile etkili iç hukuk yolu olmadığı karara bağlanmış oldu. Ne zaman faaliyete başlayacağı ve ne kadar süre içinde değerlendirme yapacağı belli olmayan OHAL Komisyonunun etkili bir yol olmaması nedeniyle, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin yapılan başvurulardan hak ihlali kararı beklemek ve bu kapsamda hukuki mücadeleye devam etmek yerinde olacaktır.

Bu aşamadan sonra yapılması gerekenler;

1)   İdare Mahkemesi, Bölge Adliye Mahkemesi ve Danıştay’da açılmış olan davalar doğrudan komisyona gönderilecektir. Davaların takibi için bir işlem yapılmasına gerek olmadığı gibi yeni dava açılmasında da hukuki bir menfaat yoktur.  

2)   Anayasa Mahkemesine yapılan bireysel başvurular hakkında da muhtemelen bu doğrultuda bir karar verilecektir.  

3)   Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvuru yapmış olanlar, hazırlanacak ek beyanlarla AİHM’nin ihlal kararı vermesi için takibe devam etmelidir. AİHM’nin olumsuz bir kaç kararı olmasına rağmen komisyonun etkisiz olduğunu ve mağdurları oyalamak için kurulduğunu anlatmak suretiyle olumlu bir karar vermesi için hukuki mücadeleye devam edilmelidir.Bu kapsamda yeni bir ek beyan dilekçesi hazırlanıp, AİHM’ye gönderilmek üzere siteye eklenecektir.   

4)   Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvuru yapmamış olanların OHAL Komisyonunun etkisiz olması gerekçesiyle 6 ay içinde başvuru yapmaları yerinde olacaktır.Öncelikle, yapılacak bireysel başvuru ile AİHM süreci başlatılmış olacaktır. Posta maliyeti dışında bir masrafı ve zararı da olmayacaktır. Hemen bir karar alınamasa bile sırf mağduriyetlerin duyurulması ve AİHM’nin karar mekanizmalarının harekete geçirilebilmesi için  faydalı olacaktır.

Komisyonla ilgili olarak yapılması gerekenler; 

5)   Dava açmış olanların dosyaları doğrudan komisyona gönderileceği için yeni bir dilekçe vermeye gerek olmaksızın Komisyon başvurusu yapılmış olacaktır. İsteyenler yeni bir dilekçe ile de Komisyona başvuru yapabilirler.  

6)   Komisyon faaliyete başlamamış olmasına rağmen Valiliklere ve Kurumlara yapılan başvurularda,doğrudan Komisyona gönderilecektir. Bu şekilde başvuru yapmış olanlar yeni bir dilekçe vermelerine gerek olmadan başvuru yapmış kabul edileceklerdir. Ancak, bunlar da yeni bir dilekçe ile Komisyonabaşvuru yapabilirler. 

7)   İsteyenler için bugüne kadar gelinen aşamayı da kapsayan ve eksiksiz olarak hazırlanacak bir dilekçeyi Komisyon faaliyete başladığında Komisyona sunmakta yarar olacaktır. Zira ileride AIHM önünde ileri sürülecek olan hak ihlallerinin öncelikle iç hukukta ilgili kurullar önünde ileri sürülmüş olması gerekmektedir. AİHM’ye sunmanız için hazırlanmış olan başvuru formu ve ekindeki bilgilerden yararlanarak, Komisyona sunulacak bir dilekçe örneği hazırlanıp internet sitesine eklenecektir. Bu örnek dilekçeden yararlanarak hak aramanız ileriki aşamalar için yararlı olacaktır. Zira masumiyet karinesinin ihlal edildiği, mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiği, tüm adil yargılanma güvencelerinin ihlal edildiği şu an gerçekleşmiş vakıalardır. Bir iç hukuk yolunun etkili olabilmesi için öncelikle bu ihlalleri tanıması ve bu ihlaller için de ayrıca maddi ve manevi tazminata hükmetmesi gerekmektedir. Komisyon bunu yapmazsa AIHM anlamında etkili bir iç başvuru yolu olarak değerlendirilemez. Kısaca işe iadenin ötesinde yaşanmış hak ihlallerini de gidermesi için, Komisyona eksiksiz olarak taleplerinizin yer aldığı bir dilekçe hazırlayıp sunmanızda yarar vardır. Aksi halde ileride AIHM önünde bu hak ihlallerini ileri süremezsiniz. AIHM bu ihlalleri Komisyona sunmadığınız için iç başvuru yolları gerektiği gibi tüketilmediği gerekçesiyle başvurunuzu reddeder. Bunu engellemek için hazırlanıp internet sitesine yüklenecek Komisyona başvuru dilekçesinin ya da bahsedilen hususların yer aldığı bir dilekçenin kullanılması yararlı olacaktır. 

8)   Ayrıca, bugüne kadar yaptığınız başvuru ve açtığınız davalara ilişkin tüm belgelerin, masraf belgeleri de dahil, birer örneğini, fotokopisini, eksiksiz olarak mutlaka saklamanızda yarar vardır.

690 Sayılı KHK’nın ilgili maddeleri

MADDE 56 – 685 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 1 inci maddesinin üçüncü fıkrasına aşağıdaki cümleler eklenmiştir.

“Bu dosyalar hakkında yargı mercilerince karar verilmesine yer olmadığına ve tarafların yaptıkları masrafların üzerlerinde bırakılmasına dosya üzerinden kesin olarak karar verilir, vekâlet ücretine hükmedilmez. Bu dosyalar, yeni bir başvuru şartı aranmaksızın incelenmek üzere Komisyona gönderilir.”

MADDE 57 – 685 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

“Komisyona intikal ettirilecek başvurular

GEÇİCİ MADDE 2 – (1) Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin kapsamına giren konularda bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılmış olan başvurular, süre şartı hariç 7 nci maddedeki şartlara uygun olması halinde ilgili kurumlarca işleme alınmak üzere Komisyona intikal ettirilir.”