Ayıplı Mal Bedel İadesi Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
13. HUKUK DAİRESİ
E. 2008/11013
K. 2009/2410
T. 25.2.2009
• AYIPLI MAL NEDENİYLE BEDEL İADESİ ( Tüketici Ücretsiz Onarım Hakkını Kullanmasına Rağmen Satıcı Yasadan Doğan Onarım Yükümlülüğünü Yerine Getirmediğine Göre Bedelin İadesine Yönelik İstemi Dikkate Alınarak Karar Verilmesi Gerektiği )
• ONARIM HAKKI ( Ayıp Mal Nedeniyle Bedel İadesi - Tüketici Ücretsiz Onarım Hakkını Kullanmasına Rağmen Satıcı Yasadan Doğan Onarım Yükümlülüğünü Yerine Getirmediğine Göre Bedelin İadesine Yönelik İstemi Dikkate Alınarak Karar Verilmesi Gerektiği )
• TÜKETİCİNİN KORUNMASI ( Sözleşmeden Dönme Malın Ayıpsız Misliyle Değiştirilmesi Ayıp Oranında Bedel İndirimi veya Ücretsiz Onarım İsteme Haklarına Sahip Olduğu - Kural Olarak Seçimlik Hakkını Kullanan Tüketici Bu Haktan Dönemeyeceği )
• SEÇİMLİK HAK ( Sözleşmeden Dönme Malın Ayıpsız Misliyle Değiştirilmesi Ayıp Oranında Bedel İndirimi veya Ücretsiz Onarım İsteme Haklarına Sahip Olduğu - Kural Olarak Seçimlik Hakkını Kullanan Tüketici Bu Haktan Dönemeyeceği )
4077/m.4,13/III
Garanti Belgesi Uygulama Esaslarına Dair Yönetmelik m.14/a
ÖZET : Tüketici, malın ayıplı olması halinde bedel iadesini içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi, ayıp oranında bedel indirimi veya ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Kural olarak, seçimlik hakkını kullanan tüketici, bu haktan dönemez. Ancak, tüketici ücretsiz onarım hakkını kullanmasına rağmen satıcı yasadan doğan onarım yükümlülüğünü yerine getirmediğine göre, bedelin iadesine yönelik istemi dikkate alınarak karar verilmelidir.
DAVA : Taraflar arasındaki ayıplı mal davasının yapılan yargılaması sonunda, ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine, dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı, davalıdan aldığı klimanın arızalandığını, çağırdığı servisin garanti belgesinde montaj kaydının bulunmadığını, dolayısıyla garanti kapsamında olmadığını belirterek tamirini yapmadığını, bu haliyle klimanın ayıplı olduğunu ileri sürerek, bedelinin iadesine karar verilmesini istemiştir.
Davalı, davacının özel serviste montaj yaptırmak suretiyle klimanın garanti kapsamından çıkmasına kendisinin sebep olduğunu savunarak, davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, 4077 sayılı Yasa gereğince ücretsiz onarım hakkının kullanıldığı kabul edilerek, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
4077 sayılı Yasa'nın 4. maddesi gereğince malın ayıplı olması halinde tüketici, bedel iadesini içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Kural olarak, bu seçimlik haklarından birisini kullanan tüketici, yasal koşullar oluşmadan bu hakkından dönemez. Mahkemenin de kabulü bu doğrultudadır. Ayıplı mal satışında ücretsiz onarım hakkını kullanan tüketici, ancak 4077 sayılı Kanun'un 13/III ve Garanti Belgesi Uygulama Esaslarına Dair Yönetmeliğin 14/a maddesindeki koşulların gerçekleşmesi halinde onarım hakkından vazgeçerek diğer haklarını kullanabilir. Tüketici ücretsiz onarım hakkını kullanmasına rağmen satıcı yasadan doğan onarım yükümlülüğünü yerine getirmediği takdirde, tüketicinin 4077 sayılı Yasa'nın 4. maddesinde öngörülen diğer seçimlik haklarını kullanamayacağını kabul etmek Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun'un lafına ve ruhuna aykırılık teşkil eder. Somut olayda, davacının ücretsiz onarım hakkını kullanmak istediği, ancak davalının klimanın montajının yetkili servis tarafından yapılmadığı gerekçesiyle bu yükümlülüğünü yerine getirmediği anlaşılmaktadır. Satış sonrası klimanın montajının yapılması davalının yükümlülüğündedir. Davalı, bu yükümlülüğünü yerine getirdiğini veya tüketiciden kaynaklanan nedenlerle yerine getiremediğini kanıtlamalıdır. Toplanan delillerden davalının montaja ilişkin yükümlülüğünü yerine getirmediği anlaşılmaktadır. Kaldı ki klimanın montajının tüketici tarafından yetkili servis dışında bir kişiye yaptırılması halinde dahi, maldaki ayıbın yetkili olmayan servisin hatalı montaj ve işleminden kaynaklanmaması halinde, satıcının tüketiciye karşı yasadan doğan yükümlülükleri devam eder. Bu bağlamda, satıcı ücretsiz onarım yapmakla yükümlüdür. Bu durumda mahkemece, klimadaki ayıbın imalattan mı kaynaklandığı, yoksa tüketicinin kullanım hatası veya yetkili olmayan servisin tekniğine ve yöntemine uygun olmayan montajından mı kaynaklandığı bilirkişi incelemesi ile saptanmalı, ayıbın kullanım hatası veya yetkili olmayan servisin yöntemine ve tekniğine uygun olmayan montajından kaynaklandığı saptandığı takdirde, şimdiki gibi davanın reddine, ayıbın imalat hatasından kaynaklandığı saptandığı takdirde, davacının bedel iadesi ile ilgili istemin kabulüne karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davacının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davacı lehine ( BOZULMASINA ), peşin alınan temyiz harcının istek halinde iadesine, 25.02.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi.